Paçuli (Pogostemon cablin (Blanco) Benth)

Paçuli veya diğer bilinen adıyla tefarik (Lamiaceae) familyasına mensup olup tüylü, aromatik ve çok yıllık bir bitkidir.Oval yapraklara, küçük ve açık mor renkli çiçeklere sahip çalı formundaki bitki yaklaşık bir metreye kadar büyüyebilir.Anavatanı Malezya ve Filipinler olan bu bitki günümüzde tropikal ve subtropikal iklimlerde yetiştiriliyor.Tıbbi olarak kullanılan kısımları olan filizleri ve yaprakları yılda 2-3 sefer toplanılmaktadır. Paçuli geleneksel Asya tıbbında yaygınca kullanılır. Asya’da antidepresan, antiseptik ve güzel kokusu için kullanılır. Ayrıca baş ağrısı ve ateşlenme durumları için de kullanılmaktadır. Geçmişten beri en çok kullanılma sebeblerinden biri bitkinin afrodizyak etki gösterdiğinin düşünülmesidir. Paçuli bitkisinin esansiyel yağı armoterapide cilt tonu problemleri ve egzama, akne gibi çeşitli cilt sorunları için kullanılır.Ayrıca esansiyel yağın varis ve hemoroid problemlerine iyi gelebileceği düşünülmektedir.

Drog olarak kullanılan kısımları: Yaprakları (Folia)

İçindekiler

Paçuli Harici Kullanım Yöntemleri ve Faydaları

Paçuli bitkisinin kuru yapraklarının su distilasyonu yapılması sonucu elde edilen uçucu yağ ve bu yağın altında kalan su ile karışmış yağ (hidrosol) harici olarak kullanılabilmektedir.

Uçucu Yağ Olarak Kullanımı:

İltihaplı ve problemli ciltlerde(kuru,yorgun ve yaşlı ciltler) cilt bakım ve masaj yağı olarak kullanılır.Uçucu yağ kuvvetli nemlendirici olduğundan papatya,neroli ve sandal ağacı yağ karışımına 1-2 damla ilave edilerek kuru ve yorgun ciltleri onarmak için kullanılır.
Antiseptik ve strese karşı rahatlatıcıdır,uykuyu düzenler. Küvete 5-10 damla paçuli yağı damlatılarak banyo şeklinde kullanılır veya difüzör (hava yayıcı) haznesi su ile doldurulup 3-6 yağ damla uçucu yağ damlatılır. Alet ısıtılınca yatılan buhar solunur.
Ağız mantarlarında (pamukçuk),vajinal mantarlarda,akne,egzama ve çatlaklarda 1-2 damla uçucu yağ bir yemek kaşığı uygun bir taşıyıcı yağ(zeytinyağı vb.) ile seyreltilerek ilgili bölgeye sürülür.
Antifungal etkisi nedeniyle kepek oluşumunu da engelleyerek saç derisini rahatlatır ve yağ dengesini sağlar.1 tatlı kaşığı (5 mL) uygun taşıyıcı yağ içine 5-6 damla paçuli uçucu yağı konup iyice karıştırılarak bu karışımla cilde veya saça masaj yapılarak uygulanır.
Hava temizleyici olarak yağ lambaları ve hava temizleyicilerde,çamaşır dolaplarında bir mendile damlatılan birkaç damla paçuli yağı haşerelere karşı elbiseleri korur.
Parfümeri,kozmetik ve sabun endüstrisinde (egzotik koku karışımları,masaj yağları,parfümler) fiksatör olarak kullanılır.

Hidrosol Olarak Kullanımı:

Sinirleri yatıştırıcı etkisi vardır. Sprey şeklinde odaya sıkılması veya difüzör(hava yayıcı) veya buharlaştırıcı aracılığı ile kullanılması sonucu kişiye ferahlık verir,gerginlik,endişe kaygı gibi ruhsal sıkıntıların azaltılmasını sağlar.Yastık ve çarşaflara püskürtülerek sakin ve huzurlu bir uyku için kullanılır.
Cilt ve saç bakımı için kullanılır. Cildi besler.Hafif ağrı kesici ve iltihap giderici etkileri nedeniyle cilt üzerinde görülen bakteri ve mantar enfeksiyonlarındaki sorunları azaltabilir.Küçük yara izlerinin kapanmasına,akne ve egzama gibi cilt hastalıklarının iyileşmesine katkı yapar.
Ağızdaki mantar enfeksiyonlarında (pamukçuk) gargara olarak kullanıldığında ve vajinal mantarlara karşı duş şeklinde uygulandığında oldukça etkilidir.
Saç köklerini besleyerek saçları güçlendirir ve nemlendirir. Kepek ve saç kırıklarının azaltılmasına katkı yapar.Avuca alınan bir miktar hidrosol saç diplerine parmak uçları ile masaj yapılarak uygulanır.Bir müddet beklenir,daha sonra saçlar şampuanla yıkanır ve bol su ile durulanır.
Aromaterapi merkezlerinde sinirsel ve fiziksel yorgunluğun giderilmesi için masaj veya banyo şeklinde kullanılır.
Parfümeri ve kozmetik endüstrisinde krem,losyon,yüz toniği,deodorant,sabun ve şampuan gibi bazı ürünlerin bileşiminde su yerine kullanılır.

Uyarılar

Hamilelikte ve emzirme döneminde kullanılmamalıdır.
18 yaşından küçüklerin kullanması önerilmez.
Lamiaceae familyasındaki bitkilere hassas olan kişiler kullanmamalıdır.
Paçuli uçucu yağı dahilen kullanılmamalıdır. Harici olarak kullanıldığı zaman az miktarda su veya taşıyıcı yağ ile seyreltilerek kullanılmalıdır. Göze temas ettirilmemelidir. Temas halinde göz derhal bol su ile yıkanmalıdır. Ayrıca altı yaşın altındaki çocuklarda kullanılmamalıdır.
Paçuli hidrosolünde istenen sonuç için gereken en az miktarda hidrosol kullanılmalıdır. Göze temas ettirilmemelidir. Temas halinde gözler en az 15 dakika bol su ile yıkanmalı ve bir hekime başvurulmalıdır. Ayrıca yeni doğan bebeklerde kullanılmamalıdır.
Belirtilen dozlarda kullanıldığında herhangi bir yan etki görülmemiştir ama hassas cilt alerjik reaksiyonlarına karşın kullanılmadan önce derinin küçük bir noktasında kullanılıp bir saat beklenerek kontrol edilmelidir.
Çocukların erişemeyeceği yerlerde saklanmamalıdır.

İlaç Etkileşimleri

Bilinen bir ilaç etkileşimi bulunmamaktadır.

Bilgini Test Et

Yanlış kısa kod girildi

Kaynakça

Demirezer, Ö., Ersöz, T., Saraçoğlu, İ., Şener, B., Köroğlu, A., Yalçın, F. (2019). A’dan Z’ye Tıbbi Bitkiler. İstanbul: Hayykitap.
Chevallier, A. (2016). Encyclopedia of Herbal Medicine. New York: Penguin Random House.
Braun, L., Cohen, M. (2015). Herbs and Natural Supplements. Australia: Elsevier.
Edwards, S., Rocha, I., Williamson, E., Heinrich, M. (2015). Phytopharmacy. United Kingdom: Wiley-Blackwell.
Assessment report on Trigonella foenum-graecum L., semen – Revision 1