Meyan (Glycyrrhıza glabra L.)

Meyan (Glycyrrhıza glabra L.)

Meyan, Fabaceae (Leguminosae) familyasında bulunan Güneydoğu Avrupa ve Güneybatı Asya’da çalı şeklinde büyüyen çok yıllık odunsu bir bitkidir. Genellikle 1 metre civarlarına kadar ulaşan bu bitki koyu yeşil pinnat yapraklara ve leylak rengi çiçeklere sahiptir. Genelde nemli, kumlu ve killi toprakları sevmektedir. 1 metreye kadar ulaşan kökleri kurutularak geçmişten günümüze kadar tıbbi açıdan ve tatlandırıcı olarak kullanılmıştır. Kullanımına ait en eski kayıtlar Antik Mısır’a yaklaşık 3000 yıl öncesine aittir.

Drog olarak kullanılan kısımları: Kökleri (Liquiritiae radix)

Glycyrrhiza glabra L. Bileşenleri: Glisirizin (Triterpenoid), Flavonoid (köklere sarı rengini veren bileşik), Glabridin

Meyan Kökü Dahili Kullanımının Faydaları

  • Hazımsızlık ve mide yanması gibi sindirim sistemi rahatsızlıklarına iyi gelir.
  • Midedeki mukus yapısını korumaya yardımcı olduğu ve iltihap karşıtı özelliği olduğu için ülser gibi hastalıkların tedavi sürecine yardımcı olur.
  • Antitüsif ve ekspektoran özelliklerine sahip olduğu için balgam söktürücü olarak öksürükte faydalıdır.
  • Antiviral, antibakteriyal ve antioksidan özellikleri sayesinde bağışıklık sistemini destekler.
  • Yağ yakımını hızlandırdığı için obezite ve kiloya bağlı diyabet hastalığını engellemeye yardım eder.
  • Cinsiyet hormonlarını etkilediği için menopoz dönemi semptomlarını azaltır ve polikistik over sendromu gibi hastalıkların tedavisinde kullanılır.
  • Anti alerjik yapısı sayesinde astım gibi bazı solunum sistemi rahatsızlıkları ve bazı cilt rahatsızlıklarına iyi gelir.
  • Dopamin ve noradreanalin seviyesini arttırdığı düşünüldüğü için depresyon, kronik stres ve yorgunluk sendromlarının tedavisinde kullanılır.
  • Çinliler eski çağlarda kökünü güç ve dayanıklılık vermesi için kullanmışlardır.

Meyan Bitki Çayının Hazırlanışı

Bitki çayı infüzyon ve dekoksiyon yöntemleriyle hazırlanabilmektedir.

İnfüzyonla hazırlanışı;

  • Gastrointestinal bozukluklar için kullanılacaksa 4.5 g, bronşit veya öksürük gibi şikayetler için kullanılacaksa 1.5 g ufalanmış drog parçaları üzerine yaklaşık 150 mL kaynatılmış su eklenir.
  • 10-15 dakika demlenmeye bırakılır ardından süzülür.
  • Hazırlanan çay günde 2-3 kez tüketilebilir.

Dekoksiyonla hazırlanışı;

  • Gastrointestinal bozukluklar için kullanılacaksa 4.5 g, bronşit veya öksürük gibi şikayetler için kullanılacaksa 1.5 g ufalanmış drog parçaları alınır üzerine soğuk su ilave edilir ve kaynamaya bırakılır.
  • Kaynamaya başladıktan sonra 10-15 dakika daha kaynatılır ve süzülür.
  • Hazırlanan çay günde 2-3 kez yemeklerden sonra tüketilebilir.

Uyarılar

  • Ekstrenin hazırlanmasında bir eczacının danışmanlığına başvurulmalıdır.
  • 12 yaş altı çocuklarda günlük meyan kökü tozu 1.5-3 g, meyan balı 0.1-0.5 g olmalıdır.
  • Potasyum kaybına sebep olduğundan yüksek tansiyon ve potasyum yetersizliği, böbrek yetmezliği olanlarda, karaciğer hastalarında ve kalp-damar hastalarında kullanılmamalıdır.
  • Hazımsızlık şikayetlerinde en fazla 2 hafta, öksürükte en fazla 4 hafta kullanılabilir.
  • Kullanım sırasında şikayetlerinde en fazla 2 hafta,öksürükte 1 haftadan uzun sürer veya belirtiler kötüleşirse bir eczacıya veya doktora başvurulmalıdır.
  • Hamilelikte ve emzirme döneminde kullanılmamalıdır.

İlaç Etkileşimleri

  • Mineralokortikoid etkileri nedeniyle meyan kökü potasyum seviyelerini tüketen ilaçlarla farmakodinamik etkileşimler mümkündür. Bu ilaçları alan hastaların düzenli meyan kökü tüketiminden kaçınmaları gerekir.
  • Elektrolit dengesinin bozulmasına sebep olacak olan tansiyon düşürücü ilaçlar, kalp glikozitleri,kinidin,prokainamit,laksatiflerle ile birlikte alınmamalıdır.
  • Kortikosteroitlerin atılımını engellediği için kortikosteroit tedavisi görenlerde kullanılması sakıncalıdır.

Daha detaylı bilgi sahibi olmak için aşağıdaki makaleleri inceleyebilirsiniz.

  1. Glycyrrhiza glabra L.Bitkisinin Farmakolojik ve Fitokimyasal Özellikleri
  2. Meyan Kökünün Toksikolojik İncelemesi
  3. Glycyrrhiza glabra L.’nin Aktivitesi ve Geleneksel Kullanım Alanları

Bilgini Test Et

Yanlış kısa kod girildi

Kaynaklar

  1. Demirsezer Ö. Ersöz T. Saraçoğlu İ. Şener B. Köroğlu A. Yalçın F. (2022) A’dan Z’ ye Tıbbi Bitkiler (7th ed.). ss.314-315
  2. Chevallier, A. (2016). Encyclopedia of herbal medicine (3rd ed.). DK Publishing. ss.101
  3. Braun L., Cohnen M., Herbs&Natural Supplements: An Evidence-Based Guide, 4th Edition, Volume 2, Mosby Elsevier, 2015. ss.643-659
  4. Edwards, S. E., da Costa Rocha, I., Williamson, E. M., & Heinrich, M. (2015). Phytopharmacy: An Evidence-Based Guide to Herbal Medicinal Products. Wiley-Blackwell. ss.420-425
  5. EMA Glycyrrhiza glabra L. Assessment Report
  6. Resim Kaynağı
Leave a Comment

Comments

No comments yet. Why don’t you start the discussion?

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir